niedziela, 16 października 2011

7. Kontrreformacja i reforma katolicka w Europie.

Daty:


1540 r. - zatwierdzenie reguły zgromadzenia Towarzystwa Jezusowego.
1545 r. - otwarcie obrad soboru w Trydencie.
1563 r. - zakończenie obrad uchwaleniem liturgii katolickiej.
1559 r. - pierwsza publikacja "Indeksu ksiąg zakazanych".

Pytania i Odpowiedzi:


1. Jakie zmiany zaszły w Kościele katolickim w wyniku reform podjętych na soborze Trydenckim?


Odp: W wyniku reform podjętych na soborze Trydenckim  wykluczona została możliwość zbawienia poza Kościołem katolickim, potępiona została doktryna (nauczanie) o predestynacji. Podkreślona została wolna wola czlowieka i znaczenia dobrych uczynków dla zbawienia.


2. W jaki sposób kościól katolicki starał się odzyskać wpływy w krajach objętych reformacją?


Odp: Kościół przystąpił do działań zwanych kontrreformacją (zwalczanie reformacji). W związku z tym papież Paweł III zorganizował inkwizycję ,tworząc urząd mający za zadanie zwalczać herezje. Wydano również "Indeks ksiąg zakazanych" zawierający między innymi dzieło Kopernika "O obrotach sfer niebieskich".


Na podstawie podręcznika "Historia 2" autorstwa Janusza Ustrzyckiego. Wydawnictwo OPERON.




6. Konflikty religijne i polityczne w Europie w XVI i XVII wieku

Daty:


1531 r. - śmierć Urlicha Zwingliego.
1553 r. - śmierć Michała Serveta.
1558 r. - śmierć Królowej Marii, zasiadnięcie na tronie Elżbiety I.
1572 r. - krwawa rozprawa Walezjuszy z hugenotami.
1581 r. - ogłoszenie niepodległości przez mieszczan i szlachtę północnych Niderlandów.
1598 r. - edykt nantejski.
1685 r. - odwołanie edyktu nantejskiego przez Króla Ludwika XIV.

Pytania i Odpowiedzi:


1. Jakie były główne przyczyny wojen toczonych w Europie w XVI wieku?


Odp: Główne przyczyny wojen toczonych w Europie w XVI wieku to spory religijne i kościelne oraz starcia zbrojne.




Na podstawie podręcznika "Historia 2" autorstwa Janusza Ustrzyckiego. Wydawnictwo OPERON.



5. Wyznania reformowane.

Daty:


1524 r. - 1525 r. - Wojna chłopska.
1529 r. - Zjednoczenie zwolenników Lutra i zlożenie przez nich protestu. Powstanie nazwy "protestanci".
1534 r. - Uchwalenie aktu supremacji, ogłaszającego powstanie Kościoła anglikańskiego.
1555 r. - Koniec wojny domowej. Pokój augsburski.

Pojęcia:


Katechizm - książka zawierająca krótkie wyjaśnienia podstawowych zasad chrześcijaństwa.
Zbór - gmina luterańska lub kalwińska, także świątynia należąca do takiej gminy.
Supremacja - Zwierzchnictwo.

Wyznania:


Luteranizm:
Tylko Pismo Święte jest źródłem wiary. Istnieją tylko dwa sakramenty - chrzest i eucharystia. Jeśli książe jest luteraninem wszyscy jego poddani również są. Ważne jest powszechne kapłaństwo wszystich wierzących.
Kalwinizm:
Podstawą katechizmu jest Pismo Święte. Panują surowe obyczaje. Zabawy są zakazane, za złamanie zakazu grozi wygnanie lub kara śmierci. Ważna jest nauka o predestynacji, czyli przeznaczeniu. Głosi ona że tylko niektórzy ludzie mocą Bożego wyboru zostali przeznaczeni do zbawienia. Nie uznaje się zastąpienia władzy papieskiej władzą książęcą.
Anglikanizm:
Kościół Anglikański zachowuje podstawowe dogmaty wiary. Nie uznaje się czyśćca i kultu świętych. Obowiązuje język Angielski i komunia pod dwiema postaciami. Zachowuje hierarchię kościelną, a celibat nieobowiązuje.

Pytania i odpowiedzi:


1. Podaj cechy wspólne kalwinizmu, luteranizmu i anglikanizmu.


Odp: Cechy wspólne kalwinizmu, luteranizmu i anglikanizmu:
- Pismo Święte - źródło wiary
- powszechne kapłaństwo wszystkich wierzących


2. Opisz czym różnily się nowe wyznania od katolicyzmu.


Odp: Luteranizm akceptował jedynie dwa na siedem sakramentów. Kalwinizm miał surowsze od katolicyzmu obyczaje. Anglikanizm odrzucał wiarę w czyściec, wprowadzil język angielski i komunię pod dwiema postaciami . Celibat nie był obowiązkowy w przeciwieństwie do katolicyzmu.


Na podstawie podręcznika "Historia 2" autorstwa Janusza Ustrzyckiego. Wydawnictwo OPERON.









4. Początki reformacji.

Daty:


31 październik 1517 r. - ogłoszenie przez Marcina Lutra 95 tez potępiających niektóre praktyki Kościoła.
1519 r. - początek działania Urlich'a Zwingli'ego jako kaznodziei.
1520 r. - wydanie przez papieża Leona X bulli Marcinowi Lutrowi, grożącej mu klątwą jeśli nie odwoła swych tez.
1531 r. - Henryk VIII obwołany głową Kościoła anglikańskiego .

Pojęcia:


nepotyzm - faworyzowanie czlonków rodziny prze obsadzaniu stanowisk.
symonia - świętokupstwo - handel godnosciami i urzędami kościelnymi.
sobór - zgromadzenie wszystkich biskupów.

Pytania i odpowiedzi:


1. Co doprowadzilo do narodzin reformacji?


Odp: Do narodzin reformacji doprowadziły szerzący się nepotyzm i symonia, szerzenie się idei humanistycznych, sprzedaż odpustów i ludzie, którzy nie bali się wyrazic swojego zdania i skrytykować organy Kościoła.


2. Dlaczego Marcin Luter został wyklęty przez papieża?


Odp: Marcin Luter zostal wyklęty przez papieża ponieważ w 1517 roku wystąpił przed ludem i przedstawił 95 tez krytykujących pewne praktyki koscioła, co papieżowi się nie spodobało, dlatego wystawił Lutrowi bullę, w której groził mu klątwą. W odpowiedzi na pismo Marcin spalił je i ogłosił papieża przeciwnikiem Boga. Za te czyny kaplan wyklął protestanta i skazał go na banicję.




Na podstawie podręcznika "Historia 2" autorstwa Janusza Ustrzyckiego. Wydawnictwo OPERON.

3. Wielkie odkrycia geograficzne

Daty :


1415 r. - odkrycie i opanowanie Wysp Kanaryjskich przez Portugalczyków.
1492 r. -wyprawa Hiszpanów na czele z Kolumbem, odkrycie Ameryki.
1498 r. - dotarcie do Indii przez Vasco da Gama.
1497 r.- 1499 r. - wyprawa Vasco da Gama do Indii zakończona sukcesem.
1519 r. - 1521 r. - podbicie przez Hiszpan Azteków.
1519 r. - 1522 r. - oplynięcie kuli Ziemskiej przez wyprawę pod dowództwem Ferdynanda Magellana
1531 r. - 1533 r. - podbicie przez Hiszpan Inków.

Pojęcia :


Kolonizacja - polityka ,której celem jest opanowanie terenow leżących poza państwem i utworzenie tam kolonii.

Pytania i odpowiedzi :


1. Wyjaśnij jakie przyczyny złożyły się na to, że na przełomie XI i XVI w. doszło do wielkich odkryć geograficznych.


Odp: Przyczyny dojścia do wielkich odkryć geograficznych to przede wszystkim ciekawość świata, zalecenie kościoła mówiące o niesieniu chrześcijaństwa we wszystkie krańce świata, przyrost demograficzny społeczeństwa Europy oraz chęć znalezienia drogi morskiej do Chin oraz Indii.

2. Jakie były konsekwencje wielkich odkryć geograficznych dla Europejczyków?


Odp: Dzięki wielu odkryciom geograficznym Hiszpanie zbudowali wielkie imperium obejmujące Amerykę Środkową i Południową, założyli dwa uniwersytety i stworzyli wiele arcybiskupstw a Portugalczycy zyskownie handlują przyprawami w nowo odkrytych krajach. Europejczycy zakładają plantacje, eksplatują kopalnie złota i srebra oraz spełniają zalecenia kościoła.



Na podstawie podręcznika "Historia 2" autorstwa Janusza Ustrzyckiego. Wydawnictwo OPERON.

2. Wielcy artyści renesansu.

- Daty :
-
- Pojęcia :
-
- Pytania i odpowiedzi :


1. Wymień najważniejszych artystów włoskiego renesansu i przypomnij ich glówne dzieła.
Odp:
Leonardo da Vinci - obrazy:  "Mona Lisa" ,"Dama z Gronostajem" ,"Ostatnia Wieczerza".
Michał Anioł - fresk w kaplicy sykstyńskiej ,posągi "Dawid" i "Mojżesz".





























Francois Rabelais - powieść "Gargantua i Pantagruel"





















2. Po czym rozpoznasz ,że budowlę wzniesiono w stylu renesansowym?
Odp:
Budowlę renesansową rozpoznam po:
- klasycznych kolumnach (doryckie ,jońskie ,korynckie)
- kopułach
- łukowych sklepieniach
- trójkątnych frontonach
- zakończeniu attyką


Na podstawie podręcznika "Historia 2" autorstwa Janusza Ustrzyckiego . Wydawnictwo OPERON


1. Narodziny humanizmu i renesansu.

-Daty:


Renesans ; IV w. - IVII w.
1516  r.- Wydanie dzieła "Utopia" przez Tomasza Morusa
1543 r. - Wydanie dziela "O obrotach sfer niebieskich" autorstwa Kopernika


-Pojęcia:

Renesans - okres w rozwoju kultury Europejskiej zapoczątkowany we Włoszech. Charakteryzował się odrodzeniem kultury starożytnej i humanistycznym postrzeganiem świata (zainteresowanie czlowiekiem).

Estetyka - nauka o pięknie ,związanych z nim przeżyciach i kryteriach oceny.

Humanizm - prąd umysłowy ,charakteryzujący się zainteresowaniem człowiekiem i rzeczami z nim związanymi.

Utopia - wizja idealnego państwa i społeczeństwa ,niemożliwa do urzeczywistnienia.

Mecenas - osoba lub instytucja zamawiajaca i finansująca dzieła sztuki tworzone przez artystów.


Pytania i odpowiedzi :

1. Dlaczego humanizm i renesans narodziły się i rozwinęły w miastach Italii?

Odp: Humanizm i renesans narodziły się i rozwinęły w miastach Italii ponieważ znakomita większość humanistycznych gigantów była tejże narodowości. Leonardo da Vinci ,Michał Anioł ,Giovanni Pico della Mirandola i wiele wiele innych Włochów dowodzą tej tezie.

2. Przedstaw różnice między zainteresowaniami wybitnych postaci średniowiecza i renesansu.

Odp: W średniowieczu wybitne postacie kierowaly swe talenty glównie w strone religii ,stąd powstaly obrazy o tematyce biblijnej i różne pieśni. W Renesansie zaś dominował humanizm ,czyli nauka o człowieku.

3. Co oznacza określenie "czlowiek renesansu"? Sprawdź znaczenie tego określenia w słowniku frazeologicznym i podaj przykład współcześnie żyjącego człowieka ,którego twoim zdaniem można uznać z człowieka renesansu.

Odp: Człowiek renesansu - ktoś kto przez całe życie kształcił się ,harmonijnie rozwijał swoją osobowość ,dążył do osiągnięcia pełni człowieczeństwa ,kochał świat!

Współcześnie żyjący człowiekiem renesansu moim zdaniem mozna nazwać Jurka Owsiaka i Annę Marię Jopek.



Na podstawie podręcznika "Historia 2" autorstwa  Janusza Ustrzyckiego . Wydawnictwo OPERON.